دانلود جزوه مبانی فیزیولوژی گیاهی دکتر بهروز صالحی اسکندری و دکتر منصور خراتی کوپایی

نام فایل:جزوه مبانی فیزیولوژی گیاهی دکتر بهروز صالحی اسکندری و دکتر منصور خراتی کوپایی

فرمت فایل:pdf باکیفیت بالا

تعداد صفحات فایل:50صفحه

دانشجویان و کاربران گرامی محتوای فایل کتاب مبانی فیزیولوژی گیاهی اثر دکتر بهروز صالحی اسکندری و دکتر منصور خراتی کوپایی کاملترین جزوه حال حاضر در فرمت فایل pdf با کیفیت عالی تهیه و تدوین گردیده است.

قسمتی از فایل:

 فصل 1 جذب و انتقال جذب و انتقال ورود يكطرفه مواد محلول از يك غشاء نيمه تراوا را جذب ميگويند. چون مـاده قابـل نقـل و انتقـال آب است، ميتوان قوانين فيزيكي را بر آن اعمال كرد، آب مقطر داراي يك مـاكزيمم نيـروي آزاد مولكـولي اسـت كـه پتانسيل آن را صفر در نظر ميگيرند، بازاي حل شدن يك ماده در آب نيروي آزاد مولكـولي آب كـاهش مـي يابـد، پس بدين ترتيب كليه آبهاي موجود در كره زمين داراي پتانسـيل آبـي منفـي هسـتند، چـون همـه آنهـا داراي مقاديري متفاوت از مواد حل شده در خود ميباشند . قانون انتشار آب آب از جايي كه نيروي آزاد مولكولي بيشتري دارد به جايي كه نيروي آزاد مولكولي كمتري دارد حركت ميكند، به عبارت ديگر آب از جايي كه پتانسيل منفي كمتري دارد به جايي كه پتانسيل منفي بيشتري دارد حركت ميكند. در نتيجه آب وقتي وارد گياه ميشود كه نيروي آزاد مولكولي آب در بيرون (محيط ريشه) بيشتر از آوندهاي چوبي گياه باشد، كه همين شيب موجود سبب ورود آب بداخل گياه ميگردد و تا موقعيكه اين شيب وجود داشته باشد آب وارد گياه خواهد شد. هرگاه رابطه فوق برعكس شود گياه از بين مي .رود گياه ان براي جذب آب در مناطق خشك ( كمآب) چه عكسالعملي از خود نشان ميدهد؟ گياه با جذب فعال يونها، همچنين ساخت اسيد آمينه غير ضروري مثل پرولين و بتئين پتانسيل خود را منفيتر از آب موجود در خاك ميكند. بطور مشابه گياهاني كه در مناطق شور زندگي ميكنند، براي جذب آب از اطراف بايد شيره خام آنها پتانسيل اسمزي منفيتري نسبت به مابقي گياهان داشته باشد . ΨM + ΨP + Ψπ = Ψw مي فرمول پتانسيل آب برابر با Ψw باشد. 1 پتانسيل آب ميباشد. هرچه w مواد معدني - آلي بيشتري در آب باشد، پتانسيل آن آب منفيتر است. دامنه تغييرات آن 0 ≤ Ψ است، يعني كوچكتر از صفر يا خود صفر (آب مقطر)، واحد پتانسيل آب مگاپاسكال يا بار است كه هر 10 بار معادل يك 10.( Bar 1 = Mpa) بود خواهد مگاپاسكال 1 - Water potential جذب و انتقال 2 2 ) M ΨM ) پتانسيل ماتريك ( خميرهاي هب) علت ذرات كلوئيدي و تركيبات محلول در سيتوپلاسم بوجود مي آيد بدليل اين كه در سلولهاي بالغ اكثر سلول را واكوئول احاطه كرده مقدار آن ناچيز (نزديك صفر و ) + Π = Ψw ارائه مي گردد . آن را در اين فرمول در نظر نمي گيرند و فرمول پتانسيل آب بدين صورت P 1 اسمزي، عبور آب از پرده نيمه تروا (نفوذپذيري انتخابي) در جهت انتشار را اسمز گويند. Π پتانسيل اسمزي است كه در اثر حل شدن ماده حل شونده در آب بوجود ميآيد كه موجب كاهش انرژي مولكولهاي آب ميگردد كه هميشه منفي يا صفر است. پتانسيل اسمزي با توجه به فرمول پتانسيل اسمزي با دما، فشار و غلظت ماده حلشونده تغيير خواهد كرد. فرمول پتانسيل اسمزي ICRT = −Π I :ضريب تفكيك براي ملكول مثل گلوگز و ساكارز برابر 1است و براي نمك طعام (NaCl (چون از تجزيه آن دو يون ايجاد ميشود آن را برابر 2 در نظر ميگيرند . C غلظت ماده حل شده در حلال بر حسب مولال R = عدد ثابت T = دما بر حسب كلوين P : فشار تورگر يا فشار تورژسانس است كه در واقع فشاري است كه ديواره سلول در برابر ورود آب بداخل سلول از خود نشان ميدهد. مثل تاير و تيوپ كه با ورود هوا به تيوپ، تاير نيرويي در جهت عكس به تيوپ وارد ميكند. . دياب با ورود آب به داخل سلول فشار تورگر افزايش مي فشار تورگر در مواقعي كه سلولهاي گياه در شرايط ايزوتونيك قرار دارند تقريباً برابر با صفر، موقعيكه پلاسموليز صورت ميگيرد (در محيط هيپرتونيك) منفي و در موقع تورژسانس در محيط هيپوتونيك مثبت است . همانطور كه ذكر شد Π اغلب منفي است. دامنه تغييرات آن 0 ≤ Π است. ما در برابر پتانسيل اسمزي اصطلاح فشار اسمزي را داريم، دقيقاً برابر با پتانسيل اسمزي ولي علامت آن همواره مثبت است. با يك مثال ساده ميتوان به مفهوم اين دو پي برد . با توجه به شكل 1-1 اگر درون يك بشر محتوي آب مقطر يك اسمومتر (لوله مشابه با لوله آزمايش كه انتهاي آن داراي پرده نيمه تراوا است) قرار دهيم و درون اسمومتريك حبه قند بيندازيم، بعد از چند دقيقه آب بعلت اختلاف پتانسيل اسمزي وارد اسمومتر ميشود كه اگر ما توسط يك پيستون فشاري بطرف پائين بياوريم تا مانع از ورود آب به داخل اسمومتر شويم، اين فشار وارد شده برابر با فشار اسمزي است. لازم بذكر است در اسمومتر فقط حلال ميتواند داخل و خارج شود و محلول نميتواند از داخل اسمومتر خارج شود . 1 - Osmotic potential فصل اول 3 شكل -1-1 ورود آب خالص به درون اسمومتر و فشار اسمزي حاصل از آن كه با پتانسيل اسمزي برابر است. فشار اسمزي در واقع همان فشار سر پيستون ميباشد كه مانع از ورود آب بداخل اسمومتر مي .شود خاك بستره اصلي كره زمين كه از پنج جزء مواد كاني، آلي، آب، هو ا و موجودات زنده تشكيل شده است. بخش جامد خاك، شامل دو جزء مواد معدني ( كاني) و مواد آلي ( مو هو س يا گياه خاك ) است . خاكها را براساس عمده ذرات تشكيل دهنده آنها كه در جدول 1-1 ذكر شده به چهار گروه (ماسه درشت، ماسه ريز، سيلت و رس) تقسيم ميكنند. پتانسيل آبي خاكهاي رسي بيشتر از مابقي خاكهاست كه علت آن اتصال قويتر ذرات خاك بهم و بالا بودن مواد آلي قابل حل در اين نوع خاك ميباشد . جدول 1-1 انواع ذرات تشكيل دهنده خاك بهمراه قطر آنها نوع خاك اندازه ذرات (بر حسب ميليمتر) ظرفيت نگهداري آب ماسه درشت 2 - 5.0 حداقل 0.002-0.5 ريز ماسه 0.0002 -0.002 (Silt) سيلت حداكثر x < 0.0002 رس انواع آب - 1 آب باران (off- Run :(كه با توجه به عوامل زير تغيير مي .كند الف - شيب زمين ب - دانهبندي خاك - ج پوشش گياهي -د مواد آلي موجود در خاك هـ ـ مقدار آب موجود در خاك - 2 آب موئينهاي (Water Cappillary :(اين نوع آب قابل استفاده براي تمام گياهان است، كه كشاورزي به آن وابسته است. شخم زدن و كمبود آب باعث از بين رفتن لولههاي موئينه ميشود. بهمين دليل در تابستان با كوچكترين بارندگي سيل ايجاد ميشود. اين لولههاي موئينه بوسيله دانههاي رس بوجود ميآيند. در موقع آبياري نيز با خارج شدن حباب هوا، آب جايگزين آن در لولههاي موئين ميگردد. در جاهايي كه سطح ايستايي آب بالاست، بعلت وجود اين موئينهها در خاك آب بالا آمده و تبخير ميشود و املاح آن بر جاي ميماند كه زمينها را به شورهزار تبديل خواهد كرد براي جلوگيري از اين عمل بايستي زمينها بطور مناسب زهكشي شوند . جذب و انتقال 4 4 3 - Water Hygroscopic :آبي كه بصورت لايهاي نازك بر روي مواد تشكيلدهنده خاك قرار ميگيرد. بعلت تمايل مواد خاك اين آب براحتي قابل جدا شدن از خاك نيست. فقط بعضي از گياهان مثل Atriplex از خانواده Chenepodiaceae بعلت ايجاد نيروي زياد مكش قادر به استفاده از اين آب ميباشند . 4 - آب كريستالي (Water Crystal :(آبي كه با كريستالها مواد معدني خاك همراه شده كه با درجه حرارت بالا جدا ميشود. اين نوع آب قابل استفاده براي گياهان نميباشد . 5 - آب فسيل (Water Fossil :(آبي كه بيش از 500 متر در داخل زمين فرو رفته و قابل استفاده براي گياه نيست و اگر قبل از 500 متر آب در داخل زمين متوقف شود ميتوان آنرا با چاه زدن بيرون آورد كه به آن آب زيرزميني ميگويند . آب موجود در خاك را اصطلاحاً Content Water ميگويند كه شامل تمام آبهاي ذكر شده ميشود. ولي از نظر فيزيولوژيكي شامل آبي است كه قابل جداسازي و اندازهگيري باشد. براي اين منظور خاك را وزن كرده و در درون كوره، حرارت ميدهند تا آب كريستالي خارج شود. هر چقدر كه وزن خاك كم شود همان آب موجود در خاك است. خاكهاي متفاوت داراي محتوي آبي متفاوتي هستند كه Content Water با توانايي نگهداري آب 1 رابطه دارد. توانايي نگهداري آب براي هر خاك محدود است. توانايي نگهداري آب در خاك بيشتر يا مساوي جاذبه زمين است. توانايي نگهداري آب در خاكهاي رسي بيشتر از خاكهاي شني است. بعد از خروج آب اضافي 2 موجود در يك خاك اشباع شده، از آب به طريق زهكشي، آب باقيمانده در خاك را ظرفيت مزرعه ميگويند . علائم كمآبي هميشه بعلت نبودن آب در خاك نيست، در هر صورت بروز علائم كمآبي بعلت بالا بودن 3 سرعت خروج آب نسبت به ورود آن به گياه ميباشد. در پژمردگي موقت سرعت خروج آب از روزنهها بيشتر از انتشار آب به درون گياه ميباشد. كشاورزان به اين موضوع واقفند و ميدانند كه در بعد از ظهر تابستان با دادن آب به مزارع خود گياهان موجود در آن پژمردهتر خواهند شد كه علت آن به كار آنزيمها مربوط است. در واقع زمان آبياري خاك سردتر از هواي اطراف ميشود و با كم شدن دما درون خاك (به ازاي 10 درجه سانتيگراد) فعاليت آنزي مها نصف ميشود و جذب آب كاهش مييابد، از طرفي بعلت گرماي موجود در هواي اطراف گياه تبخير شديد انجام ميشود و مقدار آب از دست رفته جايگزين نميگردد. بهمين دليل با وجود آب در خاك گياه پژمرده به نظر ميرسد. در نقطه پژمردگي دائم (point wiliting Permanent (چه آب در خاك موجود باشد يا نه گياه ما براي هميشه پژمرده است. درصدي از آب كه اگر از آن حد آب كمتر شود گياه حتماً خشك خواهد شد را Permanent prcentage wiliting ميگويند، كه اين درصد براي گياهان مختلف متفاوت است .